Τα νηπιαγωγεία στην Πανεπιστημιούπολη Tübingen της Γερμανίας(πρόγραμμα)

(Η νηπιαγωγός που γράφει το άρθρο έχει δουλέψει σε  έντεκα γερμανικά νηπιαγωγεία της πόλης Tübingen. Το άρθρο, επειδή είναι πολύ μεγάλο, δημοσιεύεται σε δύο συνέχειες)

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Στα περισσότερα νηπιαγωγεία το βασικό  πρόγραμμα μέχρι το μεσημέρι είναι το εξής:

• Παχνίδι στις γωνιές
• Συμμάζεμα
• Κύκλος
• Παιχνίδια στην αυλή

Μόλις τα παιδιά έρθουν στο νηπιαγωγείο, φοράνε τις παντόφλες τους και παίζουν σε όποιο δωμάτιο-γωνιά θέλουν.  Μπορούν να αλλάξουν γωνιά χωρίς να συμμαζέψουν πρώτα τη γωνιά που άφησαν. Οι νηπιαγωγοί τσεκάρουν στο παρουσιολόγιο ένα ένα τα παιδιά που έρχονται και στη συνέχεια παρακολουθούν πώς παίζουν ή παίρνουν μέρος στο παιχνίδι. Δεν είναι καθόλου σπάνιο ο νηπιαγωγός να ασχολείται μόνο με ένα παιδί ή με μια μικρή ομάδα παιδιών παίζοντας για παράδειγμα ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ή διαβάζοντας ένα παραμύθι ή κτίζοντας ένα πύργο με ξυλάκια.

Οι γωνιές του ξύλινου οικοδομικού υλικού και του κουκλόσπιτου είναι αυτές που συνήθως προτιμούν τα παιδιά. Τα πλαστικά παιχνίδια είναι σπάνια ενώ υπάρχουν πολλά ξύλινα, χάρτινα ή υφασμάτινα. Τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν με πινέλα ή με ξυλομπογιές. Οι μαρκαδόροι δεν υπάρχουν σχεδόν σε κανένα νηπιαγωγείο.

Γύρω στις έντεκα παρά τέταρτο (10.45) οι νηπιαγωγοί δίνουν το σύνθημα και όλοι μαζί, παιδιά και νηπιαγωγοί, αρχίζουν το συμμάζεμα. Η διαδικασία αυτή είναι υποχρεωτική για όλους και διαρκεί από ένα τέταρτο έως και μισή ώρα.

Αφού έχουν μαζευτεί όλα τα παιχνίδια και έχει τακτοποιηθεί όλο το νηπιαγωγείο τα παιδιά και οι νηπιαγωγοί μαζεύονται στον κύκλο. Κάθε τμήμα (είκοσι έως τριάντα παιδιά) κάνει το δικό του κύκλο με τουλάχιστον δύο νηπιαγωγούς. Πολλές φορές όμως γίνεται ένας μεγάλος κύκλος με όλα τα τμήματα του νηπιαγωγείου, για παράδειγμα ογδόντα παιδιά με πέντε νηπιαγωγούς.

Στον κύκλο αρχίζουν συνήθως με τραγούδια. Στη συνέχεια γίνονται ανακοινώσεις και παρατηρήσεις από τους νηπιαγωγούς, για παράδειγμα πώς να μην καταστρέφεται ένα παζλ, πώς να μαζεύονται οι χάντρες στη γωνιά των κατασκευών κλπ. Η επόμενη δραστηριότητα είναι ένα ή δύο παιχνίδια που παίζονται στον κύκλο από όλα τα παιδιά.

Δεν γίνονται προμαθηματικές ή προαναγνωστικές δραστηριότητες.  Δεν υπάρχουν φύλλα εργασίας στα νηπιαγωγεία. Οι μοναδικές φωτοτυπίες που μάλιστα δεν είναι και ιδιαίτερα αγαπητές από τα παιδιά (οπότε και δεν ασχολούνται μαζί τους πριν από τον κύκλο κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων) είναι τα mandalas.  Αυτά είναι διάφορα  συμμετρικά γεωμετρικά σχέδια, όπως το παρακάτω.

Ο κύκλος διαρκεί περίπου μισή ώρα ή λιγότερο και περίπου στις 11.30  τα παιδιά ντύνονται για να βγουν μέχρι τις 12 το μεσημέρι στην αυλή. Η παρουσία στην αυλή γίνεται άκόμα και με βροχή ή χιόνι. Οι Γερμανοί λένε ότι δεν υπάρχει κακός καιρός, υπάρχουν ακατάλληλα ρούχα! Έτσι όλα τα παιδιά στο νηπιαγωγείο έχουν στην κρεμάστρα τους μία τσάντα που περιέχει ένα μεγάλο αδιάβροχο παντελόνι με τιράντες, όπως αυτό που φορούν οι ψαράδες, πλαστικές μπότες με εσωτερική επένδυση  και φυσικά αδιάβροχο μπουφάν. Το παντελόνι και οι μπότες είναι μόνιμα στο νηπιαγωγείο.

Στις 12 το μεσημέρι έρχονται οι γονείς για να τα πάρουν σπίτι και να τα ξαναφέρουν μετά το φαγητό, ή αν το νηπιαγωγείο προσφέρει φαγητό, τα παιδιά ετοιμάζονται για φαγητό και στη συνέχεια ακολουθούν και πάλι ελεύθερες δραστηριότητες στις γωνιές. Είναι πολύ σπάνιο ένα παιδί να μην τρώει το φαγητό του και αυτό θεωρείται σημάδι ανωριμότητας. Επειδή πολλά παιδιά έχουν αλλεργίες, το φαγητό είναι πολλές φορές ιδιαίτερο για αυτά τα παιδιά, όπως και για τα παιδιά που λόγω θρησκέυματος απαγορεύεται να τρώνε ορισμένες τροφές(πχ οι μουσουλμάνοι απαγορεύεται να τρώνε χοιρινό. Έτσι, όταν στο νηπιαγωγείο υπάρχουν λουκάνικα, στα παιδιά των μουσουλμάνων δίνονται λουκάνικα από κοτόπουλο).

Κάθε νηπιαγωγείο, ανάλογα κυρίως με τις απαιτήσεις των γονιών δημιουργεί το δικό του πρόγραμμα που περιλαμβάνει ορισμένες δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της εβδομάδας. Για παράδειγμα επίσκεψη στο δάσος κάθε Τρίτη, επίσκεψη στο διπλανό γηροκομείο κάθε 15 μέρες, μία φορά το μήνα κολυμβητήριο για τα παιδιά που την επόμενη χρονιά θα πάνε στο σχολείο, κάθε δεύτερη Τετάρτη μαγειρική κλπ.

Οι γονείς δεν έχουν απαίτηση να μάθουν τα παιδιά τους κάτι ιδιαίτερο όσον αφορά τις γνώσεις στο νηπιαγωγείο. Πολλά παιδιά δεν είναι καν ικανά να πιάσουν το μολύβι όταν είναι έξι χρονών, διότι δεν θεωρείται απαραίτητο να ασχοληθούν με αυτό από τη στιγμή που δεν θέλουν. Όμως όλοι οι γονείς έχουν απαίτηση τα παιδιά τους να γίνουν αυτόνομα. Πρέπει όταν τελειώσουν το νηπιαγωγείο να μπορούν να ντύνονται και να τρώνε μόνα τους, να κάθονται στον κύκλο ήσυχα και να περιμένουν τη σειρά τους για να μιλήσουν, να μπορούν να εκφράσουν με σαφήνεια τις σκέψεις τους και να διεκδικήσουν με επιχειρήματα τα δικαιώματά τους. Πρέπει επίσης να ξέρουν τι να κάνουν αν βρεθούν μόνα τους σε ένα σούπερ μάρκετ ή στο δρόμο και να γνωρίζουν το όνομα τη διεύθυνση και το τηλέφωνό τους. Μερικά νηπιαγωγεία δοκιμάζουν την ωριμότητα των παιδιών που ετοιμάζονται για το σχολείο με την διανυκτέρευση στο νηπιαγωγείο: Μία νύχτα που θα οριστεί από το νηπιαγωγείο, τα παιδιά κοιμούνται με τους νηπιαγωγούς στην αίθουσα του ύπνου και δεν επιτρέπεται να τηλεφωνήσουν στους γονείς τους (εκτός και αν υπάρχει πραγματικά σοβαρό πρόβλημα).

Τα νηπιαγωγεία στην Πανεπιστημιούπολη Tübingen της Γερμανίας

(Η νηπιαγωγός που γράφει το άρθρο έχει δουλέψει σε  έντεκα γερμανικά νηπιαγωγεία της πόλης Tübingen. Το άρθρο, επειδή είναι πολύ μεγάλο, θα δημοσιευτεί σε δύο συνέχειες)

 Μέρος πρώτο

Το Tübingen της περιοχής Βάδης Βυτεμβέργης είναι μια όμορφη γερμανική πόλη στη νότια Γερμανία. Το Πανεπιστήμιό της είναι ένα από τα αρχαιότερα  πανεπιστήμια της Κεντρικής Ευρώπης.

Στο Tübingen υπάρχουν πολλά νηπιαγωγεία, δημόσια και ιδιωτικά. Λειτουργούν υπό την εποπτεία της πόλης ή της εκκλησίας (ευαγγελικής και καθολικής).  Η φοίτηση, όπως και σε όλα τα νηπιαγωγεία της Γερμανίας δεν είναι υποχρεωτική. Οι γονείς πρέπει να πληρώσουν ένα ποσό για να μπορούν τα παιδιά τους να πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο, το οποίο είναι ανάλογο α) με το εισόδημα που δηλώνουν στην εφορία και β) με το αν το παιδί τρώει έτοιμο φαγητό από το νηπιαγωγείο ή αν το φέρνει από το σπίτι του.

Τα παιδιά μπορούν να φοιτήσουν στο νηπιαγωγείο αμέσως μόλις κλείσουν τα τρία τους χρόνια. Δηλαδή για κάθε παιδί το νηπιαγωγείο δεν αρχίζει το Σεπτέμβριο αλλά τη μέρα των γεννεθλίων του! Δεν έχει σημασία αν το παιδί έχει «καθαρίσει» ή όχι. Το καθάρισμα είναι καθήκον του νηπιαγωγού.  Υπάρχουν και νηπιαγωγεία (Κinderhaus), όπου τα παιδιά μπορούν να εγγραφούν από βρέφη. Στα νηπιαγωγεία αυτά συναντά κανείς παιδιά από μερικών μηνών έως και 8 χρονών!

Οι νηπιαγωγοί έχουν κατώτερο επίπεδο επιστημονικής κατάρτισης από τους νηπιαγωγούς της Ελλάδας, εν τούτοις πληρώνονται πολύ περισσότερο. Έχουν τη δυνατότητα να δουλέψουν πλήρες ωράριο, δηλαδή 6 ώρες τη μέρα  ή μειωμένο, δηλαδή μόνο ορισμένες ώρες την εβδομάδα, τότε όμως πληρώνονται λιγότερο.

Υπάρχουν νηπιαγωγεία όπου τα παιδιά μένουν από τις επτά το πρωί μέχρι τις πέντε το απόγευμα. Τα νηπιαγωγεία αυτά (Κinderhaus), συνήθως μετά το μεσημέρι φιλοξενούν και παιδιά των δύο πρώτων τάξεων του δημοτικού, τα οποία βοηθούν  στα μαθήματά τους, τα ταίζουν και τα προσέχουν μέχρι να γυρίσουν οι γονείς τους από τη δουλειά για να τα πάρουν.

Σε άλλα νηπιαγωγεία τα παιδιά μένουν  μέχρι τις 12 το μεσημέρι.  Σε αυτά δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα ξαναγυρνούν και πάλι το απόγευμα για να κάνουν ένα δίωρο (2-4 πχ.).

Δεν υπάρχει νηπιαγωγείο με λιγότερα από 30 (τριάντα) παιδιά.  Οποιαδήποτε ώρα της μέρας δεν υπάρχουν λιγότεροι από δύο νηπιαγωγοί στο νηπιαγωγείο.  Η βάρδια του κάθε νηπιαγωγού είναι 6 ώρες τη μέρα.  Η επόμενη βάρδια αρχίζει δύο ώρες πριν τελειώσει η προηγούμενη, δηλαδή οι  «πρωινοί» νηπιαγωγοί έχουν στη διάθεσή τους δύο ώρες να συνεργαστούν με τους «μεσημεριανούς»  και οι «μεσημεριανοί» δύο ώρες για να συνεργαστούν με τους «απογευματινούς».

Όλα τα νηπιαγωγεία έχουν πολλές αίθουσες. Επειδή το Tübingen είναι πολύ παλιά πόλη, τα περισσότερα κτήρια νηπιαγωγείων είναι παλιά σπίτια με πολλά δωμάτια. Συνήθως το κάθε δωμάτιο είναι και μια ξεχωριστή γωνιά. Οι πιο συχνές γωνιές-δωμάτια  είναι του ξύλινου παιδαγωγικού υλικού και του κουκλόσπιτου, το οποίο είναι συνήθως  ένα δωμάτιο με ρούχα, καπέλα, πιάτα, καναπεδάκια, καθρέπτες κλπ. ΠΟΤΕ δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένας νηπιαγωγός σε κάθε δωμάτιο, δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί νηπιαγωγοί….  Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι να υπάρχουν δύο νηπιαγωγοί στο ένα δωμάτιο ενώ στα υπόλοιπα τρία δωμάτια ΚΑΝΕΝΑΣ. Τα δωμάτια θεωρούνται ασφαλή. Βεβαίως οι νηπιαγωγοί περνούν κάπου κάπου απ’ τα δωμάτια για να κάνουν έλεγχο αλλά αυτό δε γίνεται όλη την ώρα.  Αυτό που γίνεται είναι ότι τα παιδιά παίζουν μόνα τους.

Η συνέχεια στο επόμενο άρθρο.

Η αντιμετώπιση της βίας σε γερμανικά, ιαπωνικά και ελληνικά νηπιαγωγεία

Τι κάνουν οι νηπιαγωγοί όταν κάποιο παιδί χτυπήσει ένα άλλο στο νηπιαγωγείο; Πέρα από τις όποιες βαρύγδουπες, μακροσκελείς και επιστημονικά τεκμηριωμένες υποδείξεις των αναλυτικών προγραμμάτων,  αυτό που γίνεται στην πράξη είναι το εξής:

Στην Ιαπωνία(με πολύ χαμηλή φωνή) : δες πώς κλαίει ο φίλος σου. Πονάει πάρα πολύ. Κι εγώ στεναχωριέμαι πολύ που τον βλέπω έτσι. Όταν έρθουν να σας πάρουν οι γονείς σας, θα λυπηθούν πάρα πολύ που θα το μάθουν…

Στη Γερμανία(με σταθερή, προστακτική φωνή): αυτό δεν επιτρέπεται. Λυπάμαι, αλλά πρέπει να βγεις έξω από την αίθουσα του παιχνιδιού.

Στην Ελλάδα(με δυνατή φωνή):

 Γιατί τον χτυπάς; Δεν είπαμε ότι δε χτυπάμε εδώ μέσα;

 Επιτιθέμενος: γιατί πήρε το παιχνίδι μου.

Νηπιαγωγός (στο θύμα):  γιατί πήρες το παιχνίδι του;

Θύμα: ήθελα να παίξω και γω.

Νηπιαγωγός (και στους δύο): γιατί δεν παίζετε μαζί; Πάτε να παίξετε κι άλλη φορά να μην το ξανακάνετε.

 

Συμπέρασμα. Οι Έλληνες είναι επικίνδυνοι γιατί, από το νηπιαγωγείο ακόμα, δεν μαθαίνουν να αισθάνονται οπωσδήποτε τύψεις γι αυτά που κάνουν, ούτε να υπακούν σε κανόνες. Μαθαίνουν να αναρωτιούνται για  τους κανόνες και να τους αλλάζουν ανάλογα με την περίπτωση…Και το χειρότερο: μαθαίνουν να συζητάνε πολύ…

Ευτυχώς που δεν είμαστε Γιαπωνέζοι. Αν ήμασταν,  θα ξέραμε με βεβαιότητα ότι για την όλη  κατάσταση στην Ελλάδα φταίει το ελληνικό νηπιαγωγείο!

Νηπιαγωγεία στην Ιαπωνία

Στην Ιαπωνία οι νηπιαγωγοί σπουδάζουν μόνο δύο χρόνια, ενώ για να γίνει κάποιος δάσκαλος χρειάζεται τέσσερα χρόνια σπουδών.

Τα νήπια μπορούν να φοιτήσουν στο νηπιαγωγείο από τα τρία μέχρι τα έξι τους χρόνια . Το νηπιαγωγείο δεν είναι υποχρεωτικό, όμως όλοι στέλνουν τα παιδιά τους, κυρίως για να κοινωνικοποιηθούν και να προετοιμαστούν για το σχολείο. 

Κάθε τμήμα νηπιαγωγείου έχει το πολύ είκοσι παιδιά, δεκαπέντε θεωρούνται καλός αριθμός. Τα τμήματα χωρίζονται ανάλογα με την ηλικία. Τα παιδιά των 5 ετών  αρχίζουν ήδη να διδάσκονται με παιγνιώδη τρόπο το πρώτο ιαπωνικό αλφάβητο, το χιραγκάνα, το οποίο έχει 46 βασικά γράμματα. Όταν τα παιδιά πηγαίνουν στο δημοτικό, μέχρι τα Χριστούγεννα έχουν διδαχτεί και το δεύτερο αλφάβητο, το κατακάνα, το οποίο περιλαμβάνει επίσης 46 βασικά γράμματα. Tότε πλέον είναι έτοιμα να μάθουν και τα κάντζι, τα ιαπωνικά ιδεογράμματα, που δεν αναπαριστούν συλλαβές αλλά λέξεις. Για παράδειγμα η λέξη αγάπη γράφεται あい με χιραγκάνα,  オイ με κατακάνα και 愛 με κάντζι.

Παρακάτω βλέπετε δύο πίνακες αναφοράς με τα δύο πρώτα  αλφάβητα.

Σε κάθε τμήμα νηπιαγωγείου υπάρχουν υποχρεωτικά δύο νηπιαγωγοί.

Αυτά δεν είναι τίποτα μπροστά στη δουλειά που έχουν να κάνουν οι μητέρες:  Ορισμένες έχουν φτάσει σε ακραίες καταστάσεις. Δείτε στη φωτογραφία ένα μπέντο, το καλαθάκι με το φαγητό, που ετοιμάζουν κάθε μέρα για το παιδί τους. Κάθε παιδί έχει διαφορετικό σχέδιο από ρύζι, λαχανικά και ψάρι κάθε μέρα!

 Για να τα καταφέρουν, πολλές μητέρες πηγαίνουν και παρακολουθούν ειδικά μαθήματα. Το BBC είχε κάνει μια σχετική αναφορά εδώ  http://www.bbc.co.uk/news/magazine-16069217 . Υπάρχει βίντεο από νηπιαγωγείο την ώρα του φαγητού. Τα παιδιά φορούν μπλε ποδιές, ενώ βλέπει κανείς και μία νηπιαγωγό με μάσκα. Μάλλον είναι ελαφρώς άρρωστη και φορά τη μάσκα για να μην κολλήσουν και οι άλλοι από αυτήν, κάτι πολύ συνηθισμένο στην Ιαπωνία…